«No aman de igual forma los ricos y los pobres.
Los pobres aman con las manos, con carne y con gula.»
Gata Cattana, La escala de Mohs (2016)
Gata Cattana foi todo o que lle facía falta ao rap en España. Fai tres anos da súa morte repentina, tan nova que quedou ás portas do «club dos 27» que tanto merecería. A nada en Adamuz (Andalucía) sacou unhas vinte cancións coas que se moveu en moitos escenarios ocupados principalmente por homes. Tamén era politóloga e poeta, presentouse aos slam poetry e editou La escala de Mohs (2016). Aínda non rematara de todo o disco cando faleceu. Sacando forzas de onde non se teñen, a nai, familia e amigos loitaron por rematar o traballo musical e meses despois lanzouse Banzai. Foi a reafirmación do seu estilo, máxico, fresco, unha mestura de ritmos flamencos coa música urbana (si, moito antes que Rosalía). A nai recolleu pouco despois un premio da música independente (MIN). Agora, as rúas de Granada e Adamuz levan o seu nome, as paredes graffitis na súa honra e as bibliotecas as súas pegadas.
Banzai é un berro de guerra, uns deses discos para mastigar varias veces e que en cada bocado descobres algo novo, algo que a última vez pasaras por alto. Cancións coas que tes que abrir a Wikipedia. Como uns deses libros para reler varias veces, iso é tan difícil: crear unha obra complexa de descifrar, ou imposible de descifrar por completo. Como a escritora que ten que adaptarse á editorial para que publiquen a súa novela, Gata creou o que lle deu a gana –iso que ás veces molesta–, sen medias tintas, demasiado fácil para ela, e deixou unha estela que, a día de hoxe, ninguén foi capaz de imitar.
É mitoloxía, é polvo de planeta, é vida e morte, é feminismo radical –o eficaz–, é a rabia con ollos felinos. Os versos de Gata son lendas puras explicadas con problemas dunha moza de vinte e pico de anos nun barrio, sempre escribindo, sempre lendo. Son as noites en vela perseguindo a metáfora, o sentido, Grecia, Rómulo e Remo. Os seus versos quedan ben «clavaítos», en moitos deles parece que xa sabía que estaba no mundo para soltar o seu, cantar a tinta dos papeis e marchar pronto. «Gloria y honor a mi estirpe, gloria y honor, es lo único que llevo dentro pa’ dejar el mundo antes de morirme».
Unha Juana de Arco sen medo a ir á fogueira, unha maga, bruxa, viaxeira a Atlanta
Unha Juana de Arco sen medo a ir á fogueira, unha maga, bruxa, viaxeira a Atlanta. Cunhas referencias poéticas tremendas e en nome de Apolo, descubriu que o seu único plan era organizar os superviventes, deixándonos a súa fe no futuro cuspindo no presente inxusto. «Dime qué es lo que piensas de Yemen, yo creo que allí se está tejiendo un crimen, el mismo uniforme da igual quién lo lleve». Ela tamén tiña o seu propio mantra antes de cada concerto, cantaba a capela unha canción dedicada a súa nai. «Mami que voy pa’ la mani, que alomejor ya no vuelvo, porque ahora soy terrorista si estoy sentadita gritando en el suelo».
Foi unha muller impoñente e extremadamente sensible, nesa orde. Tamén toda a súa poesía e a concepción dos poetas, «Tu oficio poeta, es dignificar la especie (…)», «merecerte la vida hasta tal punto que tu muerte parezca una injusticia». Así foi. Hai sempre algo enigmático, histórico nos seus escritos e música, capaz de contar unha escena costumista dos años 90 en Andalucía comparándoa coma se fose a mesma Ceres. Ela baixou á terra a por males para sementar o bo, deixándoo escrito, ameazando a uns e salvando as especies más puras, recoñecendo que non todos somos prescindibles. Sempre bandida do lado do crime organizado. «Aunque la leyenda es el tiempo y aunque los disturbios pasan, y aunque nos traicionen los nuestros, si no hay prueba no hay pecao».
Boto de menos a unha rapeira como Gata Cattana, cun bo bagaxe, con referencias históricas, cun discurso claro contra as masacres capitalistas, que pese máis o que di que a súa imaxe, que soe ben, que voe a cabeza, que non é fácil. Agora temos un trap falando de marcas de roupa e de coches, de diñeiro, con tías espidas azoutándose entre si. Unha liberdade engaiolada. Mentres tanto, Gata: «Yo no camelo perfumes de Nina Ricci, soy más de libros de la Silvia Federicci». Como me gustaría saber a opinión de Gata e escoitala cando mudou o goberno Madrid e Andalucía. Lembremos: «Te vas y me aparecen Cospedales. En serio. Miles de ellas esparcidas por toda la ciudad, bien repeinaditas» ou «te vas y me aparecen Gallardones con la mueca inquisidora y el discurso de mi abuela».
Agora, no oito de marzo é imposible non recordala, tan presente nos carteis das manifestacións. Tan pura, tan forte, tan viva como estará sempre Gata. «Lapídame, humíllame, si quieres ponme un burka, arráncame la voz y el crítoris pa’ ser más pulcra, escóndeme, tápame bien ese escote impuro, no sea que te pervierta o te transporte al lado oscuro, no sea que te intoxique con mi psique de cianuro, la mujer es el diablo, eso seguro, ten cuidao».