A Coruña.- A noite en que o mataron a golpes Samuel Luiz sufriu varias paradas cardiorrespiratorias. Tantas que os forenses do Instituto de Medicina Legal de Galicia (Imelga) que lle fixeron a autopsia nin sequera puideron calcular o seu número exacto. Con certeza, saben que foron máis dunha cando xacía no chan fronte ao paseo marítimo de Riazor, na Coruña, mentres os seus asasinos fuxían e un transeúnte lle aplicaba a primeira masaxe cardíaca. E polo menos outras tres mentres o levaban en ambulancia ao hospital, a só cinco minutos en coche de alí. Sufriu varias máis no propio centro, onde os médicos tentaron reanimalo durante horas. Coa última non puideron.

Os informes da autopsia aseguran que Samuel morreu dunha hemorraxia subaracnoidea, é dicir pola acumulación de sangue na área que separa o cerebro do cranio e que está chea de líquido cefalorraquídeo. O seu bulbo –a zona que determina o control da respiración–, e o cuarto ventrículo do cerebro –a que dirixe o ritmo cardíaco– asolagáronse de sangue. Os forenses, que declararon este martes no xuízo polo seu asasinato que se celebra na Audiencia Provincial da Coruña, non acharon con todo evidencia ningunha de aneurisma traumático. É dicir da rotura ou sangrado dunha arteria. Si, en cambio, de múltiples sangrados cerebrais, progresivos e acumulados.

Os médicos acompañaron a súa comparecencia dunha presentación con fotografías e imaxes para ilustrar ao xurado. Xunto á declaración do pai de Samuel, a súa comparecencia constituíu un dos momentos máis angustiosos nas máis de dúas semanas que transcorreron desde que empezou a vista oral, que está a achicar progresivamente os espazos de dúbida razoable sobre o carácter grupal do crime e sobre a implicación dos presuntos asasinos. «Non foi un só golpe concreto», explicaron os peritos a preguntas da fiscal. «Cada golpe suma e constrúe sobre o anterior», detallaron.

Imaxes explícitas e presumiblemente duras

A xuíza ordenara que as imaxes da autopsia de Samuel, explícitas e presumiblemente duras, non se difundisen para preservar a dignidade da vítima, e mesmo mandou darlle a volta as pantallas da sala nas que se emitiron para que nin o público nin a prensa puidesen velas, apenas imaxinalas mediante o relato oral das testemuñas. Só puideron observalas a maxistrada, a letrada da Audiencia, a fiscal, os avogados das acusacións e as defensas, o xurado e os acusados.

Segundo narraron os forenses, a morte de Samuel foi ocasionada por unha multitude de golpes no contexto dunha agresión feroz, que lle provocou decenas de hematomas e feridas na fronte, as tempas, os pómulos, o nariz e os beizos, así como entre o espazo entre estes e as fosas nasais e na parte lateral e posterior da cabeza. Salvo os provocados polas desfibrilacións para tentar revivilo ás que foi sometido no hospital, o resto das súas lesións son todas compatibles coas que provoca unha malleira a fartar e puñadas.

Eses impactos esnaquizáronlle a boca por dentro, porque levaba bráquets, e tamén lle causaron lesións no pescozo, os ombreiros, o tórax, os dedos, as mans, os cóbados, os brazos e as pernas, por encima e por baixo dos xeonllos. Non tiña feridas nos cotobelos, o que fai pensar que non puido golpear a ninguén cos puños pechados. Nin nos antebrazos, do que se deduce que tampouco tivo unha mínima opción de defensa. Cando algúns transeúntes tentaron auxilialo, xa sangraba polo occipital, os oídos e a boca.

Os forenses van explicando como os sucesivos golpes debilitan aos poucos a consciencia e as forzas da vítima, afectando á súa capacidade para manterse en pé e á do seu corazón e os seus pulmóns para seguir latexando e respirando. O seu cerebro nin sequera pode recuperarse de cada lesión interna que os seus agresores van ocasionando, porque enseguida lle choven máis e máis puñadas e patadas, en polo menos tres malleiras consecutivas durante preto de seis minutos de tortura.

Sen tempo de recuperarse

«Son lesións acumulativas. O dano acumúlase ata que se produce a morte cerebral», narran os forenses. Algúns golpes nin sequera chegan a provocar hematomas no corpo de Samuel, porque non dá tempo a que o sangue das hemorraxias internas chegue a manchar a súa pel para facelas visibles. Pero o seu corazón e os seus pulmóns páranse, unha vez, e outra e outra. Tantas que os forenses non poden establecer o seu número con exactitude.

Non fai falta ver as fotos da autopsia para idear a dor, a indefensión e o pánico que debeu sufrir. Basta con escoitar a descrición das testemuñas e con advertir o horror nos rostros e a linguaxe corporal de quen si as están vendo. Todos os avogados tivéronas á súa disposición durante a instrución, pero para os xurados é a primeira vez. Algúns a duras penas poden conter as bágoas, apartan os ollos da pantalla e esfórzanse por sobrepoñerse ao espanto, tratando de acougar os seus nervios, recuperarse e seguir. Outros dirixen miradas furtivas aos acusados, que completan a escena e contémplana á súa vez en diferente actitude.

«Son lesións acumulativas. O dano acumúlase ata que se produce a morte cerebral»

Diego Montaña, a quen se acusa de iniciar o linchamento contra Samuel ao berro de «maricón de merda!», permanece inmóbil, ladeando a mirada cara a un costado, como tentando evitar as pantallas volteadas contra o público. A súa exmoza, Catherine Silva, que nega telo acirrado nin ter participado na agresión nin impedido que outras persoas auxiliasen a Samuel, fíxaa no infinito con expresión inerte, mentres Kaio Amaral, a quen unha cámara gravou correndo cara á manda con intención de patear á vítima, obsérvaas case sen pestanexar, primeiro, e baixando de cando en vez a cabeza para sortear a súa crueza.

Alejandro Míguez, a quen se gravou e se viu correndo coa xauría desde o primeiro ataque, pero que tamén se declarou inocente, como o resto dos seus amigos, atende hierático alternando pausadamente o seu campo visual entre as imaxes da autopsia e os forenses que as están comentando. Alejandro Freire, a quen se supón autor de varias puñadas e do intento de estrangulamiento de Samuel, evita a ambos cravando os ollos no chan, na parede ou na mesa fronte ao banco no que senta.

Sen fracturas de ósos

Os forenses continúan coa súa explicación e logo atenden ás preguntas das defensas, que se interesan pola ausencia de fracturas óseas no cadáver. Parecen insinuar que se os golpes non fracturaron un óso, entón é que non deberon ser tan contundentes. Un avogado mesmo se interesa por se pode establecerse a intensidade que tiñan, e os forenses explícanlle entón que a intensidade da que eles falan ten máis que ver co resultado que coa intención. Que unha puñada contra unha cabeza sometida contra o chan é máis lesiva que outra moito máis forte, pero contra un rostro libre desa suxeición, e que varios golpes en aparencia leves, que non romperían nin a cartilaxe do nariz, acumulados no tempo e sostidos sobre unha mesma persoa poden acabar coa súa vida.

«Sabían perfectamente o que facían e aceptaron o resultado ao que previsiblemente ían conducir as súas accións»

Con independencia do grao de implicación que o xurado acabe atribuíndo a cada un dos cinco acusados, o certo é que os sucesivos informes da autopsia –tanto o da primeira inspección como o preliminar e o final– e o testemuño dos seus autores é concluínte: o corazón de Samuel acabou parándose para sempre por unha multiplicidade de golpes, ningún definitivo pero todos letais. As gravacións das cámaras de tráfico e dos establecementos do paseo marítimo, así como dos testemuños da maioría de testemuñas presenciais e dos policías que instruíron a investigación, apuntan a que foron inflixidos por varias persoas.

A acusación particular e a popular transmitiron esa convicción a Luzes-Público no descanso da sesión deste martes, nas primeiras declaracións que fixeron á prensa desde que comezou a vista: «Foi unha agresión en manda, o que lle fixeron a Samuel é a descrición exacta do que significa linchar e matar a golpes a unha persoa», sostivo Mario Pozzo-Citro, avogado da asociación Álas da Coruña.

«Foi un asasinato en grupo. Os avogados dos acusados defenden que non porque din que os seus clientes non tiñan intención de matar a Samuel. E que pretendían entón?», inquiere Esther Martínez, avogada da súa familia. «Non. Sabían perfectamente o que facían e aceptaron o resultado ao que previsiblemente ían conducir as súas accións».