A Coruña.- O Bloque Nacionalista Galego (BNG) celebra este mércores na Coruña un mitin que ten moito de reconciliación co seu pasado recente. Por primeira vez en doce anos desde a ruptura en dúas da formación, o que foi o seu fundador e líder máis duradeiro, Xosé Manuel Beiras, tomará a palabra para pedir o voto para Ana Miranda, candidata nacionalista ás eleccións ao Parlamento Europeo do próximo domingo.

Beiras, portavoz nacional do partido durante os 80 e os 90 e candidato á Xunta desde 1985 a 2001, abandonou o BNG despois da XIII Asemblea Nacional do partido celebrada en xaneiro de 2012 en Amio, en Santiago. Nela, a corrente interna que el lideraba perdeu por uns poucos centenares de votos fronte ao sector oficialista, apoiado pola Unión do Povo Galego (UPG) e contrario ás alianzas coa esquerda estatal que Beiras defendía entón.

Os críticos que lle acompañaron acabaron fundado Anova-Irmandade Nacionalista, para coaligarse primeiro coa Esquerda Unida de Yolanda Díaz, baixo a marca Alternativa Galega de Esquerdas (AGE), e posteriormente con Podemos e as mareas municipalistas xurdidas en torno ao movemento 15M en Galicia e herdeiras do Nunca Máis contra o Prestige.

Nas autonómicas de 2012, e en boa medida polo tirón electoral de Beiras, AGE obtivo dous escanos máis que o BNG (nove a sete). Nas de 2016, En Marea, de cuxas listas non formou parte, sacou 14 deputadas por seis dos nacionalistas, que entón xa lideraba a súa actual portavoz, Ana Pontón.

Espazo extraparlamentario

Desde entón, o espazo político de Anova e os seus hoxe exsocios foise reducindo ata quedar convertido en extraparlamentario por segunda lexislatura consecutiva, sen deputadas nin deputados de Sumar, Podemos, EU nin as mareas.

Beiras narrou a súa versión da fractura do BNG e tamén da ruptura de AGE en varias ocasións. A última, nunha extensa entrevista con Luzes-Público hai menos dun ano, na que tamén ofrecía as súas reflexións sobre a situación política no Estado e especialmente sobre o auxe da ultradereita.

O renovado apoio de Beiras é para algunhas voces do BNG moito máis que unha manobra electoral. «Despois das autonómicas [con Pontón á cabeza, o BNG consolidouse o pasado 18 de febreiro como segunda forza política de Galicia con 25 escanos, o mellor resultado da súa historia], necesitabamos visibilizar que todo o espazo nacionalista pechouse de novo en torno ao Bloque», apuntan esas fontes.

O retorno de Beiras ao púlpito do BNG foise labrando aos poucos. Nas autonómicas de febreiro, Anova pechou un acordo para pedir o voto para o Bloque, e Beiras e Martiño Noriega, exalcalde de Santiago e actual líder da formación, acudiron na capital de Galicia a un coloquio xunto a Pontón no que se empezou a visibilizar o peche das feridas que deixara a Asemblea de Amio.

O 15 de febreiro, tres días antes dos comicios autonómicos , Beiras asistiu a un mitin de Pontón en Vigo, aínda que non tomou a palabra. «Hoxe aquí, neste acto, estamos homes e mulleres diferentes, que mesmo houbo momentos nos que non ían en paralelo. Hoxe estamos aquí, unidas e unidos, porque sabemos que o pobo, unido, xamais será vencido», dixo aquel día a candidata, que agradeceu expresamente a presenza do seu antecesor.

«Frear ao fascismo»

Uns meses antes, na previa das eleccións xerais do 23 de xullo, Beiras pedira o voto para o BNG e para as esquerdas soberanistas de Catalunya e Euskadi «para frear o retorno do fascismo». «Fíome máis deles que da esquerda estatal», dixo entón.

Previamente, en setembro de 2022, aceptara outra invitación para asistir á presentación do documental Setembro do 82, ou nacemento dá unidade nacionalista, co que o BNG conmemorou o corenta aniversario da súa fundación. Ás portas do Teatro Principal de Santiago, Beiras fotografouse con Pontón e con varios excompañeros e excompañeras de partido: Encarna Otero, Alfredo Suárez Canal, Camilo Nogueira, Xavier Vence…

O falecemento da súa parella, a pintora Aurichu Pereira, en novembro do inverno pasado, tamén permitiu que se reencontrasen destacadas figuras do nacionalismo durante o seu enterro e na homenaxe póstuma que se lle dedicou uns días despois.

Para Beiras, o acto desta tarde no Palacio de Exposicións e Congresos tamén ten certo carácter familiar. A candidata para quen pedirá o voto, a eurodeputada Ana Miranda, é ademais a nai dunha das súas netas.

«Cando eramos adolescentes escoitabamos ao profesor Beiras falar da Europa dos pobos. No mitin da Coruña se escoitará esa voz a favor da unidade dos pobos de Europa e das causas xustas da humanidade en boca dalguén que fixo tanto por este pais», apuntou Miranda a Luzes-Público.