Todo o mundo ten que saber que Senegal gañou a Copa África por primeira vez na súa historia. Despois ampliarei esta idea. Isto é importante porque na Coruña fálase castelán, galego e wolof, e non sempre nesta orde. Seguro que deixo sen nomear moitas outras linguas, dialectos e falares, pero que estas tres son as que mais se escoitan pódeo confirmar calquera que pisara aínda que fose episodicamente esta bendita cidade. A algúns dos seus falantes sabémoslles o nome, sabemos que son Ibrahima Diack e Magatte Ndiaye, que eran mariñeiros en Dakar e que hoxe na Coruña son heroes tras un acontecemento que lles cambiou a vida. A eles e a todos, en certo xeito, pero ese é outro conto. Dentro de pouco irá para un ano do día en que Ibrahima e Magatte puxeron os seus corpos entre Samuel e os salvaxes. Hoxe traballan na madeira, pero antes, como a maioría dos seus paisanos na cidade, patrullaban a rúa nas noites de festa (dos demais) vendendo o que tocara: gafas e chisqueiros os xoves, rosas de plástico e papel de liar os venres, gorras de capitán e monos de peluche en Entroido ou pau-selfies en verán. Pulseiras todos os días da semana.

Os centos de senegaleses da Coruña agardan, atrancos mediante da Lei de Estranxeiría, a ter unha vida normal e calquera como a que agora levan Ibrahima e Magatte. E digo Senegal porque, do mesmo xeito que Cabo Verde ten unha das súas capitais en Burela, é a Coruña a cidade máis escollida por quen marcha desa esquiniña da África Occidental en busca de mellores porvires. Detrás de cada un dos manteiros e vendedores ambulantes que percorren cada día o centro da cidade hai alguén que arriscou a vida por estar aquí. E, malia que non puxeran o corpo para tratar de evitar unha desgraza, só polo que deixan atrás merecen que os miremos con respecto e admiración. Non pido que os tratemos como heroes, aínda que, ao meu ver, unha travesía vital como a de calquera deles leva implícitas as mais altas cotas do que entendemos como heroicidade. Pido que os tratemos, simplemente, como veciños nosos que son.

E isto é importante porque, o pasado 6 de febreiro, nunha data para non olvidar, Senegal gañaba a primeira Copa África da historia da súa selección. O ambiente que se debeu respirar aquel día en Dakar tiña a súa mostra representativa a 4000 kilómetros cara o norte, na praza das Conchiñas. Son as 17.00 da tarde no Paul Biya Stadium de Camerún e o meta senegalés Edouard Mendy acaba de parar o último penalti dos exipcios. Senegal é a nova campioa do continente. Son as 23.00 da noite na Coruña e no Agra do Orzán escóitase un clamor familiar para calquera que vivira un ascenso en Catro Camiños. É a comunidade senegalesa da cidade, adultos e nenos, celebrando a vitoria da súa selección na praza do seu barrio. Nas ventás, algún espectador coruñés aplaude, emocionado dende a distancia, ese sentimento que recoñece de tantas veces propio. Eses homes e mulleres que deixaron tanto atrás en pos de mellor sorte para os seus descendentes atoparon aquela noite un motivo indiscutible para celebrar, para sorrir, para compartir as alegrías, por poucas que sexan nunha cotiandade complicada. Dilles ti a todos eles aquilo de que o fútbol non é mais que un grupo de tipos correndo tras dun balón.

É un pobo o senegalés co que, sen saber moi ben por que, sempre sentín certa cercanía malia non ter nada que ver nin nos costumes, nin nas vivencias. O outro día puiden entender parcialmente por que. Andaba eu polo bar Chaflán dos Mallos quentando o Entroido que viña cando me puxen a falar cun rapaz vendedor ambulante que probaba sorte entre a clientela eufórica e coa garda baixa daquela noite. Chamábase Moussa e tiña a miña idade. Falando por falar, lembreime da vitoria na Copa África e daquela celebración espontánea pero chea de significado nas Conchiñas. Deille a noraboa. Dende aquí xuro que o seu rostro debuxou unha expresión coñecida por calquera que vivira os triunfos improbables do que despois foi o mellor Superdépor. «Senegal nunca había ganado la Copa África. Hicimos historia, algo como esto no se había visto nunca», aseguraba, emocionado, ao tempo que sacaba o teléfono móbil para mostrarme un vídeo das mellores xogadas daquel encontro. «Agora, a polo mundial», invitei. Rimos os dous e acordamos que así tiña que ser. Moussa seguiu co seu camiño polas terrazas da cidade e chocamos o puño ao xeito de despedida. Tan cerca e, á vez, tan lonxe.

É de xustiza que nos esforcemos por facer mais agradable para eses veciños nosos unha cidade que, aínda que presume de aberta, para eles diariamente transfórmase en terreo hostil. De miradas de desprezo ou de xente que ignora a súa presenza cando pasan, sen facer moito ruído, polos bares nos que toman os viños ou o vermú segundo toque.  Ser unha cidade acolledora é moito máis que non botar a paus a ninguén que queira facer aquí un fogar. É preguntar como estás, como te chamas ou se hai moito traballo esa noite. É convidar a un trago e a asento a alguén que non coñece o dereito ao descanso nas longas camiñadas que emprende por supervivencia. É parabenizalos pola Copa África aínda que non sexa especialmente importante para nós, e comentar con eles ese penalti culminante de Sadio Mané que xa é historia do fútbol africano. É brindarlles un paréntese nunha ocupación ingrata e entender que son igual de benvidos aínda que saúden con nangadef ou salaamaalekum e non con neno ou meu. Aínda que se chamen Moussa, Abdou ou Idrissa e non Brais ou Manuel. Ao final, no esencial, non somos tan diferentes. A Coruña, capital Dakar. Senegal, capital Riazor. Por que non?