O aínda presidente da Xunta promoveu o ascenso do histriónico alcalde sen reparar nas denuncias que o acusan de malversación dos fondos do seu partido

A Coruña- Gonzalo Pérez Jácome converteuse en alcalde de Ourense en maio de hai tres anos sendo o cabeza da terceira lista máis votada porque Alberto Núñez Feijóo ordenou aos seus oito concelleiros que o apoiasen. Quen gañara as eleccións do 2019 era o socialista Rafael Rodríguez Villarino, con nove edís, pero Feijóo puxo unha condición insólita para evitar que Jácome fixésese co poder: que Villarino deixase a política.

Esixir a quen gañou os comicios que se á parte da vida pública como condición para que non goberne o terceiro candidato, alguén a quen ademais consideras «letal» para a cidade e cando o teu partido defende que o alcalde debe ser o máis votado, soa pouco sensato, por non dicir inconcibible nunha democracia. Pero Feijóo é así, e baseou boa parte da súa carreira política en responsabilizar aos demais das consecuencias das súas propias contradicións.

O de que Jácome sería letal para Ourense non é un invento. «Ourense ten dúas opcións», advertiu o xa presidente do PP en plena campaña do 2019 nunha entrevista en La Región: “Ou ter un alcalde ou ter un show político en cada pleno e en cada decisión. Como ourensán e como presidente de Galicia creo que sería letal ter un alcalde como Jácome. Un persoa histriónica, o contrario a unha cidade aberta e cordial… Lamentablemente, fóra empézannos a coñecer por iso. Preocúpanos, porque nos dá mala imaxe», afirmou entón Feijóo.

Desde hai tres anos Ourense xa ten o seu propio show en cada pleno municipal. O último este pasado venres, cando todos os concelleiros da oposición o abandonaron despois de que Jácome expulsase inxustamente a unha exconcejala de DO que senta agora na bancada das non adscritas. E é que os shows de Jácome son a norma en cada pleno do Concello dunha cidade cuxa imaxe, dentro e fóra de Galicia, xa está vinculada á súa histriónico alcalde.

Tal e como advertía Feijóo, os espectáculos xa son a norma, pero precisamente porque o PP non só promove, apoia e sostén a Jácome na Alcaldía, senón porque que goberna con el. Pero como fixo en Castela e León, culpando ao PSOE de que nesa comunidade o seu partido vaia a gobernar agora da man Vox, o novo líder do PP tamén culpa ao PSOE de que os concelleiros populares gobernen co ata hai pouco «letal» rexedor de Ourense.

«Non me cabe ningunha dúbida: se Feijóo foi capaz de facer alcalde a Jácome e de seguir manténdolle no poder, despois de todo o que pasou, apoiará a Abascal en canto necesíteo», asegura José Manuel Palacios, ex militante de Democracia Ourensá ( DO), o partido do alcalde.

Palacios non ocupa ningún cargo de representación, pero é o coordinar provincial de Coalición de Centro Democrático ( CCD), a formación na que se refuxiaron varios dos concelleiros e concelleiras de DO que abandonaron o Goberno local e o partido o ano pasado, tras acusar a Jácome de malversar os fondos que recibe a formación do propio Concello e da Deputación, que preside Manuel Baltar, do PP, a través da televisión local de cuxa licencia é titular o rexedor.

Entón o alcalde quedou só con dous concelleiros, pero o PP rexeitou de novo a proposta do resto de grupos -PSOE, Cidadáns, BNG e non adscritos- para apartalo do poder mediante unha moción de censura. Feijóo e Baltar fixeron todo o contrario: negociaron a reentrada do PP na Xunta de Goberno, que se fixo efectiva a principios do verán pasado.

«O culpable de que Jácome fose e siga sendo alcalde non é outro que Feijóo», resume Palacios subliñando a concomitancia do alcalde con Vox e co PP. E o alcalde insinuou que ten razón, se se seguen as súas declaracións máis recentes. Hai tres días, Jácome valorou a agresión machista de Will Smith a Chris Rock na gala dos Óscar con esta frase na súa conta de Twitter: «Imaxinade que o fai Donald Trump… ou incluso alguén de Vox ou do PP aquí nos Goya….. Habería case unha guerra civil».

Jácome está a ser investigado polo xulgado de Instrución número 1 de Ourense, que ordenou continuar as dilixencias por un delito contra a honra dun policía local ao que o alcalde acusou de corrupto. Con todo, a fiscal que se querelou contra el por malversación dos fondos de DO, acaba de pedir o sobresemento da causa aberta por ela mesma, só dous días despois de que o titular do xulgado de Instrución número 2, que instruía a querela, anunciase que pedira absterse do caso porque Jácome contratara á súa muller como asesora. Ela é curmá dun concelleiro de DO fiel ao alcalde e xa traballara como asesora do seu grupo no Concello, pero fora cesada o pasado outono, unha semana antes de que se coñecese que a querela da Fiscalía, que agora pediu o sobresemento, recaera no xulgado do seu marido.

A pesar da petición de arquivo da fiscal, Palacios segue sostendo que a contabilidade do partido de Jácome reflicte enormes irregularidades. Segundo as contas do 2020 publicadas na web de DO, o partido ten cero euros no seu activo corrente, é dicir, que non ten en propiedade «nin unha mesa de despacho nin un folio de papel».

A contabilidade de DO no 2020 rexistra cero euros en cotas de afiliados e simpatizantes no 2018 e o 2019, a pesar de que varios dos asesores contratados por Jácome na Deputación recoñeceron diante a Unidade de Delincuencia Especializada e Violenta (UDEV) da policía nacional que entregaban a Jácome no seu despacho doazóns en man e en metálico como achegas ao partido que logo non rexistraban nas súas respectivas declaracións de impostos. Ademais, segundo lembra Palacios, o balance das contas de DO reflicte un resultado negativo de 155.795,20 euros que reflicte «que tivo que xustificar neste ano os 154.835,59 euros que tiña contabilizados nas contas de anticipos a provedores [a súa propia televisión] e que non estaban soportados por facturas durante o período comprendido entre o 2015 e o 2019».

Feijóo nunca quixo valorar que o seu partido apoie a un alcalde que se factura a si mesmo con fondos públicos. Pero o transfondo de todo este asunto baséase, no fondo, no temor de Feijóo a Jácome, de cuxo voto persoal depende que Baltar siga presidindo a Deputación, e ao enorme poder que Baltar acumula na provincia, na que manda máis que el. E o aínda presidente da Xunta sabe que hai antecedentes demasiado alarmantes como para non tomarse en serio ese poder.

No 2004, o propio Baltar, entón deputado no Parlamento de Galicia e que acabou herdando a presidencia da Deputación do seu pai, Xosé Luís Baltar, encabezou unha asonada con outros catro deputados ourensáns que ameazaron a Manuel Fraga con deixar o partido. Feijóo xa era entón vicepresidente da Xunta. E tomou nota. No Parlamento de Galicia sentan hoxe oito deputados populares da circunscrición de Ourense, todos afíns a Baltar. Sen eles, o PP quedaría sen maioría absoluta.