Tiña Molotov, banda mexicana da miña adolescencia pola que o tempo (e o feminismo) pasaron francamente mal, un disco chamado ¿Dónde jugarán las niñas?. A portada era infame, pero a pregunta… a pregunta volveume á cabeza estes días, falando coas miñas amigas sobre saír de noite.
A conversa comezou o outro día a partir do chío dunha rapaza que o 27 de xullo denunciaba que fora pinchada cunha substancia descoñecida mentres bailaba nunha discoteca en Barcelona. Por fortuna, ao notar a picada buscou ao persoal de seguridade do local e acabou no hospital. Por fortuna no hospital e non a saber onde.
Isto levounos a falar do medo. Do medo aprendido dende cativas. De todas as precaucións que a vida nos foi obrigando a tomar e que a tal hora xa forman parte da nosa rutina, mentres resultan alleas ou esaxeradas para a outra metade da poboación.
Debullándoo máis polo miúdo fomos quen de pórlle unha orixe a este medo. Nas nosas casas e, por extensión, na sociedade española. Na nosa xeración, a orixe está no crime de Alcàsser. Tres rapazas novas van de festa e non volven xamais. E o que é peor, viven un pesadelo ata morrer, que os medios daquela non repararon en suavizar. Máis ao contrario. Aquela historia, aquelas fotos, aqueles restos podían ser os teus.
Levo saíndo coas amigas, de tarde primeiro e de noite despois, dende os 14 anos. O feito de vivir daquela nunha vila próxima a Vigo sen transporte público directo facía que as saídas tivesen horarios pactados con nais e pais para a recollida de madrugada ou, xa máis adulta, voltas en taxi. Dende entón e ata agora, imos desenvolvendo mecanismos de protección entre nós para asegurarnos de que chegamos, atención, vivas a casa. Vivas. Cada vez que saímos de festa.
-
«Avísame cando chegues» significa que envíes unha mensaxe (nos tempos de antes, unha chamada perdida) cando esteas dentro da túa casa coa porta pechada. Isto é: non só cando entres no teu portal, senón cando o peches, entres no ascensor soa, subas ao teu piso e accedas a el sen ninguén detrás. Por que? Porque algunha de nós xa protagonizou escenas de pánico nestes lugares. «Avísame cando chegues» é sempre dentro da casa pechada por dentro.
-
«Manda a matrícula/número de licenza do taxi». Esta frase, sacada de calquera película de Jason Bourne, levamos dicíndonola 20 anos, despois de que máis dun taxista fixese comentarios fóra de lugar ou se metese por camiños estraños ao levarnos a casa de madrugada. Esta semana saíu a sentenza contra un taxista que violou unha rapaza en Compostela no 2018.
-
«Imos falando de camiño» para que se vexa que non estás incomunicada se vas andando.
-
«Non perdas de vista a bebida» porque che poden botar algo nela. «Quen vai comprar drogas para regalarllas a outras?» era a frase que nos repetiamos de broma entre nós, ata que un día deixamos de rir.
-
«Non vaias soa ao baño» como contraposición á dúbida cliché sobre por que as mulleres van de dúas en dúas ao baño.
Cada día. Cada noite. Dende aquela e para sempre. A min que alguén me explique en que outro contexto alguén ten que camiñar polas rúas dunha cidade normal dun país non inmerso en conflitos bélicos temendo pola súa integridade física.
A min que alguén me explique en que outro contexto alguén ten que camiñar polas rúas dunha cidade normal dun país non inmerso en conflitos bélicos temendo pola súa integridade física.
Sempre comentamos entre risas o día no que un amigo nos regalou un bolígrafo con punzón e un bote de aerosol pementa para levar con nós a diario. Risas, si, pero a realidade é que todas nalgún momento tivemos que camiñar por unha rúa solitaria apurando o paso ao sentir que alguén camiñaba preto de nós. Ou debaténdonos entre andar pegadas aos portais por se para un coche e nos quere levar á forza, ou preto da calzada por se alguén nos mete nun portal, como pasaba hai catro anos no meu barrio actual.
Isto que pode parecer esaxerado é o cumio final, o máis grave, dunha morea de pequenas cousas que nos pasan a cada unha de nós dende ben pequenas. Animo á outra metade da poboación a preguntar ás mulleres que teñen arredor cando foi a primeira vez que sentiron medo. Coméntoo coas amigas. Todas temos algunha experiencia sendo ben pequenas. Eu tiña 11 anos a primeira vez que un home me tocou contra a miña vontade. Estaba escoitando un disco nun centro comercial cando un home pasou por detrás, agarroume ben o cu coas dúas mans e despois marchou rindo do meu susto, comentándoo co rapaz que levaba ao lado. Ou a primeira vez que vin un pene erecto, con 13 anos e indo pola rúa camiño da pasantía de matemáticas á que ía naquel verán. E si, sei que «non todos os homes» pero xa é casualidade que «si a todas as mulleres».
A verdade, facendo o resumo, é que se che quitan as ganas. Agora ao saír teño que activar o modo Fernando Trueba: cun ollo no bolso, outro na birra, pendente de que non me graven ao mexar, vixiando que non me sigan e agora, aínda por riba, coidando de que non me pinchen. Chica, que fartura!
Agora ao saír teño que activar o modo Fernando Trueba: cun ollo no bolso, outro na birra, pendente de que non me graven ao mexar, vixiando que non me sigan e agora, aínda por riba, coidando de que non me pinchen. Chica, que fartura!
E xa non falo de nós, que despois dunhas décadas de aprendizaxe xa fomos facendo callo. Penso nas rapazas que comezan a saír agora, despois de dous anos de pandemia nos que se lles impediu ter vida social, contacto con iguais, bailar, ir a concertos, ser felices en colectivo… Penso nelas e na gana de pasalo ben, de divertirse, de bailar e de comezar a vivir as experiencias que todas as xeracións evocan ao pensar nos quince anos e pásame un calafrío. Penso en ter que explicarlle á miña filla todo isto que eu fun aprendendo polas bravas e póñome triste. Triste por ter que asustala para que a realidade non a asuste máis. Triste por ter que explicarlle que non todo o mundo é bo, non todo o mundo entende que somos da mesma especie e temos os mesmos dereitos. Penso en todas as noites divertidas que eu pasei bailando nos bares e négome a pensar que ela non ten dereito a vivir as mesmas aventuras de madrugada coas amigas.
E dígome que si, que ten que ser así, ten que poder volver á casa facéndose case de día e farta de rir. Seguiremos saíndo, seguiremos vivindo, seguiremos sendo felices, bailando, cantando, ligando, fodendo e facendo as nosas vidas, porque a alternativa é o medo. E merecemos bailar sen medo.