O termo «normal» non é unha arma de dobre gume: é un coitelo sen mango. Canto máis apertas para ferir ao contrario, máis se crava na propia carne. Pretendemos pronunciar a palabra igual que pronunciamos «culler», «cunca» ou «fiestra», obxectos cotiás, habitantes en todos os fogares, pero non é posible. Cuspímola, porque non ten outra forma de saída, outra corporeidade que non sexa o lanzamento acusatorio. Isto é o normal. Eu son normal. Aquilo, ti, non.
Pensei moito na normalidade esta Semana Santa. Lembro a primeira vez que vin na televisión a crucifixión colectiva de Filipinas, onde todos os Venres Santos un grupo de homes levan ao extremo a recreación do sufrimento de Cristo e espetan en mans e pés cravos de aceiro como penitencia. Non sei cantos anos tiña, pero non eran abondos. Houbo unha barreira que se esnaquizou na miña mente de nena pequena. Realidade e ficción, civilización e barbarie, lóxica e irracionalidade. Aquilo eran cousas que só pasaban, que só podían pasar, na Biblia, como o sacrificio dun fillo, a matanza dos inocentes ou a praga sobre os primoxénitos. Quizais algunha vez foran verdade, pero agora estaban encarceradas nun libro. Se unha delas se volvía tanxible, por que non o resto?
Naqueles tempos eu era crente, seguidor da doutrina «se hai que facer as cousas, facelas ben». Ía a catequese, tomaba a primeira comuñón, rezaba cada noite antes de durmir, miña avoa aprendíame o jesusitodemivida. Para min iso era o normal. Crucificarse? Non. Iso non. Nin para min nin para os crentes do meu arredor, que ante a miña ollada horrorizada fronte a tele e diante da pregunta «pero por que?», sentenciaron: «non están ben da cabeza».
Pero ese «non estar ben da cabeza» é a normalidade doutra xente, noutros puntos, noutras latitudes. Hai persoas que levan máis de trinta anos crucificándose, de xeito ininterrompido. Como ofrenda, como penitencia, como xeito de agradecer algo. Hai outras que miran a Semana Santa española e pensan: «non están ben da cabeza». Ese nonestánbendacabeciñaísmo é unha escusa para moitas cousas. O coitelo que se crava na carne propia canto máis o brandes. «Non son normais. Nós si».
Á tradición chégase por liña directa coa normalidade. Se algo non está normalizado, ou non se pretende converter en norma, non pode ser transmitido de xeración en xeración. Pero a tradición non é lexitimidade, porque a repetición non ten o poder de outorgar ese tipo de calidades. Ou non deberiamos concederlle ese poder. Trinta e tres mil mortes repetidas en Gaza non son lexítimas, por moito que os nosos políticos amenten un suposto dereito á defensa do Estado xenocida de Israel, así, con todas as letras o escribo. En realidade son máis os falecidos, pero non se poden contar, non hai medios, non lles deixan telos, á mantenta. Pensan que cantos menos, canto menos se saiba, mellor, pero non se decatan de que cuantificar persoas é o acto supremo da normalización. Lin e vin esta santa semana as peores testemuñas do que pode chegar a facer o ser humano. Cadáveres, mutilacións, anacos de carne, membros; corpos esmagados, queimados, descompostos, podrecendo; hospitais esnaquizados, falta de medicamentos, operacións e postoperatorios sen anestesia, persoal sanitario desesperado; bebés que nacen mortos, orfos e orfas, nais e pais que xa non o son; persoas sen alimentos, cans alimentados con persoas, supostos seres humanos actuando peor cás bestas. Asasinos, violadores, torturadores, xenocidas. Faltan as crucifixións, esta vez sen resucitar ao terceiro día, porque aquí xa non hai marcha atrás, esnaquizáronse barreiras físicas e mentais, realidade e ficción, civilización e barbarie, lóxica e irracionalidade. Son tantas as palabras, tantas as imaxes, que aos nosos cerebros só lles queda unha saída: normalizalo. O primeiro neno amputado que vimos non provocou o mesmo en nós que a quincuaxésima nena eivada. A fin de contas, Gaza non é o único lugar onde hai matanzas. Mentres non chegue aquí, o mundo segue e nós adaptámonos, é inevitable continuar. É algo humano, como as tradicións. Como matar outros humanos. Matar nenos. Matar nenas. Matar bebés.
Pensei moito na normalidade en Semana Santa, semana na que se publicou o informe da relatora especial da ONU para os Territorios Palestinos Ocupados co nada suxerinte título de Anatomía dun xenocidio, ou na que o Consello de Seguridade do mesmo organismo aprobou por vez primeira, tras a abstención dos Estados Unidos, unha resolución que pedía o alto o fogo en Gaza. Pensei moito na miña nova normalidade, expresión de moda tras a pandemia e que xa perdeu uso. A nova normalidade cun bebé na casa, que nun futuro próximo será nena, fará preguntas, verá os vídeos de Gaza durante o seu primeiro ano de vida e quererá saber «pero por que?». E eu intentarei non acudir ao nonestánbendacabeciñaísmo, agarrarei o coitelo sen mango evitando cortarme. Procurarei non sucumbir ante o interrogatorio infantil. Pensarei nas barreiras que un día lle serán derrubadas. Meditarei se derruírllas eu, nunha demolición controlada. Lembrarei o sacrificio dun fillo, a matanza dos Inocentes ou a praga sobre os primoxénitos.
Ao mellor todo iso nunca deixou de ser «o normal» na historia do ser humano. Por repetición, tradición.
E só me quedará apertar con forza o gume sen mango, profundando na ferida ante os ollos acusatorios da miña filla, e cuspir á cara dos Estados xenocidas: «sodes tan normais que volo permitimos».
O silencio estenderase mentres ningún Deus resucitará ao terceiro día para perdoar os nosos pecados.
