>ser un home en 1950

>volver á casa do meu traballo ben pago e sindicado con boas prestacións e pensión

>conducir o meu carro de tres toneladas, máis de cinco metros de longo e con enormes aleróns na traseira sen me importar o que consume

>esculcar pola xanela e ver un negro camiñando pola rúa

>parar no bar da esquina para chamar a policía, ver como baten nel até o deixar en coma mentres bebo un gin-lima

>no camiño parar na ferraxaría comprar varias pistolas sen que comproben os meus antecedentes

>ser benvido pola miña submisa e traballadora esposa cun bico

>ser benvido polos meus obedientes e educados fillos cunha aperta

>ser benvido polo meu golden retriever traéndome os chinelos

>sentar diante dunha cea xa servida de produtos americanos locais

>logo da cea as crianzas fan as tarefas da escola e a muller lava a louza

>servirme un Canadian Club e bebelo deitado no meu sofá reclinábel de fabricación americana

>ver no telexornal da noite como América bombardea comunistas nalgunha lameira enxurrada

>sorrir mentres lembro todos os xapos que matei en Guadalcanal

>planificar a nosa viaxe familiar ás Ponocos

>hora de ir para cama

>foder coa miña dona no misioneiro sen ningunha preocupación polo seu pracer

>adormecer para soñar coa grandeza de América

-Post en 4chan no 2017 (traducido polo autor deste artigo).

No momento de escribir este artigo o ex loitador de kickboxing Andrew Tate, participante do Grande Irmán no Reino Unido e «coach da masculinidade», podrece nunha cela en Romanía acusado de tráfico de mulleres. Uns meses atrás os seus vídeos eran partillados en grupos de whatsapp por homes de todas as idades, pero especialmente por adolescentes. Neles proclama que as mulleres que «se poñen en risco de violación teñen parte da culpa», que se un home era acusado de infidelidade pola súa parella tiña que «bater nela co cinto, prendela do pescozo e demostrar quen leva as rédeas na relación». Tamén recomendaba confesar infidelidades sen remorso, aínda que non fosen reais, para ter unha oportunidade de establecer a [súa] «posición como alfa da relación».

Embora TikTok, a rede social máis popular entre a Xeración Z, dera un paso para expulsar o seu contido, seguida de Twitter, Facebook e Youtube, o discurso de Tate non é nen único nen posibelmente o máis radical saído do pote do odio na rede chamado a Manosphere. Este espazo dixital e ideolóxico foi o crisol no que as comunidades de desencantados cos artistas da sedución maceraron durante unha década até estouraren en violencia misóxina e aínda alí continúan a se radicalizar.

Cara finais dos 70 o chamado pro-feminista Men’s Liberation Movement (Movemento de liberación dos homes) colapsaba de vez. Desenvolvera nos anos sesenta como un acompañante da Segunda Onda do feminismo para analizar os efectos do patriarcado sobre os propios homes. Malia as boas intencións iniciais, as correntes de colaboración co feminismo perderon rapidamente o control dos espazos de debate en favor de quen temía a perda dos seus privilexios ante o avanzo deste e doutros movementos sociais. Remataron presentando os homes como «as verdadeiras vítimas» e as mulleres como «o xénero privilexiado». Como indica Michael Kimmel, no seu excelente Angry White Men: American Masculinity at the End of an Era, a crítica da masculinidade hexemónica mudou rapidamente na celebración e performación dunha masculinidade exaxerada.

O rebautizado Men’s Rights Movement (Movemento polos dereitos dos homes) adicou as décadas dos 80 e 90 a se opor a calquera mudanza progresista nas lexislacións que regulaban o divorcio, o pago de pensións alimenticias ou os dereitos de custodia das crianzas. Un segundo intento «en chave positiva», o Movemento mitopoético masculino de Robert Bly e Michael Hamer, que misturaba neo-chamanismo, psicoloxía Jungiana e exexese de mitos clásicos para crear «espazos e rituais masculinos que promovesen unha masculinidade xentil e útil», terían un curto percorrido antes de caer no esencialismo de xénero e ser outra vez tomado polas misoxinia e a homofobia. Como Kimmel sintetizou, «todos os intentos de crear movementos progresistas centrados na masculinidade e a deconstrucción dos roles de xénero mudaron rapidamente na celebración de todo o masculino e nunha obsesión cos roles tradicionais dos homes».

Estes rebautizados Activistas dos Dereitos dos Homes (MRA nas súas siglas en inglés) atrincheiraron en movementos sociais pre-establecidos, especialmente cos grupos de “pais divorciados” nos Estados Unidos. Como indica P. Hermansson en The International Alt-Right. Fascism for the 21st Century?, as organizacións locais de pais divorciados empregaron as roldas de noticias da temperá Usernet para se comunicar, establecendo rapidamente unha cultura dixital e o sentimento de pertenza a un movemento global. Neses espazos crearon, igual que os PUAs dos que xa falamos, ligazóns ideolóxicas cos grupos da dereita ultraconservadora que tamén colocaban o albo no feminismo por «debilitar a estrutura social tradicional». Neste caldeiro é no que a misoxinia dos MRA remata por callar nun collage de ideoloxías diversas, sempre ultra-conservadoras e orientadas a degradaren a condición das mulleres.

Para comezos do século XXI a misóxina constituía unha parte fundamental da nacente internet. Coma hoxe, a rede era un espazo enormemente abrasivo cara as mulleres. Até o punto que a finais dos noventa o aforismo There Are No Girls on the Internet (Non hai mulleres en internet) era unha das leis sociais non escritas que gobernaban a web. Non importaba que esta máxima batese coa realidade estatística: para os primeiros 2000 as mulleres xa representaban máis do 40% das persoas usuarias. A presenza de mulleres na Usernet, e despois nos foros, era recibida con incredulidade, solicitude de fotos íntimas como «proba» (orixe do acrónimo ToGTFO: Tits or Get The Fuck Out, «ensina as tetas ou lisca») e acoso sexual. Isto acontecía a pesar de que, como establece Claire L. Evans en Broad Band: The Untold Story of the Women Who Made the Internet, as mulleres estaban presentes desde a mesma incepción da rede e formaban parte —en moitos casos, baixo pseudónimos masculinos— da historia dixital. Ao tempo, Internet desenvolvían unha profunda transmisoxinia, aínda que os grupos de apoio mutuo de mulleres trans constituían unha das primeiras comunidades en empregar os espazos de BBS (Bulletin Board System, “sistema de taboleiro de anuncios”) da rede a comezos dos 90, como recolle o Digital Transgender Archive.

Estes recunchos electrónicos atraen a militancia misóxina tradicional e son tamén a porta de entrada das novas xeracións no mundo dos «dereitos do homes»

Para algunhas autoras, como Emma Jane, o punto de non retorno chega coa Web 2.0 e a súa relativa democratización do acceso á rede polas persoas leigas: as novas xeracións de mulleres non sentían a obriga social de ocultaren a súa identidade. Ironicamente, os grupos misóxinos online perciben que a Internet xa non é un espazo seguro para a súa ideoloxía explícita. Sen que exista un avanzo social real, experimentan que a rede deixou de ser o seu «clube só para homes». Isto impúlsaos a crear espazos nos que a súa ideoloxía sexa explícita e onde se topar uns aos outros. A finais da primeira década dos 2000 aparecen subreddits especialmente adicados a congregar misóxinos dixitais (como /r/redpill, /r/MRA…). Non tardan en agromar «empresarios da misoxinia» procurando tirar deles proveito económico. Por exemplo, Paul Elam funda A Voice for Men no 2009, arredor dunha páxina web homónima, con foros, blogs, programas de radio dixital e parafernalia centrada na ideoloxía dos MRA.

Pouco despois o PUA Daryush Valizadeh, aliás Roosh V, crea a web Return of Kings onde, ademais de publicar os seus vídeos acosando sexualmente mulleres polo mundo enteiro e vender as súas «guías de seducción» ofrece espazo para artigos que fan apoloxía da violación e promoven o antisemitismo, a homofobia e o discurso da nacente alt-right. Estes recunchos electrónicos atraen a militancia misóxina tradicional e son tamén a porta de entrada das novas xeracións no mundo dos «dereitos do homes». Nunha contraofensiva machista fronte o que perciben como un ataque feminista contra as bases da sociedade, estas páxinas acollen discursos que producen arroibo: desde a lexitimización da violación matrimonial até a prohibición da propiedade privada só para as mulleres. Blogues como We Hunted the Mammoth de David Futrelle levan recopilando por máis dunha década estes espazos e é un bo lugar para se asomar ao seu abismo. Como xa dixemos é nestes espazos onde remata de callar a avinza entre a misoxinia, os PUAs e a ultradereita para configuraren un difuso espazo online que hoxe coñecemos como Manosphere.

A último movemento, que non o derradeiro, da misoxinia online segue o vieiro marcado polos dous anteriores no mundo analóxico. A tentativa de crear un espazo de reconstrución da masculinidade en positivo volta rematar nunha explosión de machismo. No 2008 o imageboard 4chan era un espazo a agromar. Aínda faltaba unha década para se converter no nexo dos principais movementos de odio mundial, lugar favorito para os asasinos en masa publicaren os seus manifestos e xermolo da teoría de conspiración de QAnon. Con todo, si constituía un polo de atracción das personalidades mais extremas da rede, enfeitizadas pola promesa dunha «liberdade de expresión absoluta». Formárase unha comunidade onde o estereotipo do nen-nen (nen estuda, nen traballa) soterrado no soto da casa dos pais e conectado todo o día, era case un retrato fiel da realidade. Por unha serie de feitos difícil de resumir esta comunidade topábase nun enfrontamento aberto coa seita da Ciencioloxía, empregando campañas de hacking (tanto informático, como social) e performances públicas para expor os secretos mellor gardados da organización.

Ante o éxito no mundo analóxico do seu esforzo combinado, este leprosario electrónico (por empregar un dos moitos epítetos cos que se definían) atopou unha migalla de esperanza que os empurraba a saír do seu nihilismo. A aparición, desde o interior de 4chan, do grupo Anonymous e a súa fama mundial convenceu a moitos dos usuarios habituais de que, se querían, a súa situación persoal podía mudar. Tentando reducir a cultura de memes depresivos, os administradores crearon a canle /r9k, onde ese tipo de contidos eran eliminados automaticamente. En contraste co resto de 4chan, /r9k medrou nun espazo onde partillar experiencias persoais, situacións vitais e angustia derivada da falta de esperanza. Os participantes tentaban mostrar empatía mutua en troques de enviar os memes máis tóxicos e denigrantes, dando consellos para saír do círculo vicioso do auto-odio e a auto-sabotaxe e mostrar modelos alternativos de masculinidade. Os consellos, recollidos no documento viral The Well Cultured Anonymous, incluían cousas tan básicas como hixiene persoal, unha guía para retomar os estudos ou explicacións das relacións sociais básicas nunha linguaxe que facía uso dos memes de 4chan para resultar máis atractiva. O texto estaba inzado da mentalidade machista predominante en 4chan, mais considerando de onde proviña era un saldo adiante. Aínda que paseniño, a comunidade parecía disposta a promover valores positivos e repensar a vida de quen se consideraba excluído da sociedade moderna.

A aparición, desde o interior de 4chan, do grupo Anonymous e a súa fama mundial convenceu a moitos dos usuarios habituais de que, se querían, a súa situación persoal podía mudar.

Porén, como apunta Dale Beran no seu seminal estudo dos espazos do odio dixital, It came from Something Awful, este breve período de reforzo positivo chegou á súa fin dun xeito estrepitoso, e o lategazo no retorno foi espectacular. Cando o FBI comeza a deter as «cúpulas» (sic) de Anonymous (e do grupo asociado e máis abertamente anticorporativo LulzSec), os seus albos prioritarios son individuos comprometidos politicamente coas ideas de esquerdas. No transcurso do ano 2011 as personalidades dixitais de 4chan asociadas cun pensamento máis progresivo son detidas ou paran de vez a súa actividade online. Como unha faísca nunha santabárbara comeza unha reacción en cadea que fai desaparecer todos os avanzos de «rehabilitación» nesta comunidade. Instálase un pesimismo profundo, retórnase a desesperanza propia dos nin-nin.

Como quenllas a cheirar o sangue no océano, os militantes misóxinos online están dispostos para ofreceren unha ideoloxía alternativa: «ti non es o culpábel de morar no soto dos teus pais, fracasar na escola, carecer de habilidades sociais ou non ter a mínima hixiene. A culpa é da sociedade, pero da sociedade liberal, progresista, feminista, misándrica. Roubáronche todas as oportunidades para llas dar aos emigrantes, ás mulleres, aos gays. 50 anos atrás os homes, brancos, heterosexuais coma ti gobernaban o mundo. Iso pode voltar, traga esta amarga pílula vermella para veres a realidade e acompáñanos».

Para 2012 os administradores de 4chan tiñan que pechar a canle /r9k, e outras tan populares como /pol, porque mudaran nun repositorio de violencia, racismo e machismo. Era un derradeiro intento desesperado para conter a enxurrada de odio.

No 2014 eses espazos estaban online de novo e a páxina desbotaba calquera intento de moderación baixo unha nova dirección aínda máis libertaria. Ese mesmo ano Elliot Rodger asasinaba 7 persoas na Universidade de California, unhas horas antes publicaba en 4chan o seu manifesto, onde recoñecía estar a procurar vinganza contra as mulleres “pola súa virxindade eterna”.

Para 2015 textos como os que comezan este artigo eran o pan de cada día. De loitar contra seitas e fondos bancarios 4chan pasa a ser o centro neurálxico de campañas mundiais de acoso a mulleres, como o Gamergate.

Neste ambiente cargado de desesperación, auto-odio e desprezo cara toda a sociedade, pero especialmente contra as mulleres, estaba a piques de xerminar a ideoloxía que me levou a escribir esta serie de artigos: os incels estaban chegando, mais dalgún xeito sempre estiveran alí.

---

BIBLIOGRAFÍA

Bera, Dale (2019). It Came From Something Awful: How a Toxic Troll Army Accidentally Memed Donald Trump into Office

Evans, Claire L. (2018) Broad Band: The Untold Story of the Women Who Made the Internet.

Gelfer, Joseph (2014). Numen, Old Men: Contemporary Masculine Spiritualities and the Problem of Patriarchy. Routledge. p. 16. ISBN 978-1-31-547843-2.

Jane, Emma (2017). “Systemic misogyny exposed: Translating Rapeglish from the Manosphere with a Random Rape Threat Generator”. International Journal of Cultural Studies

Quinnz Zoë (2017) Crash Override: How Gamergate (Nearly) Destroyed My Life, and How We Can Win the Fight Against Online Hate

Kimmel, Michael (2015) Angry White Men: American Masculinity at the End of an Era

Hermasson, Patrick (2020) The international alt-right. fascism for the 21st century?

Digital Transgerder Archive: https://www.digitaltransgenderarchive.net/files/v118rd64z