Pola derrogación do delito contra sentimentos relixiosos

Algúns membros da xustiza española parecen decididos a silenciar a crítica aos valores e ideas máis tradicionais coma se tratásense de dogmas incuestionables nunha sociedade democrática. Cada certo tempo sorpréndennos castigando a un rapero que crítica á monarquía, encarcerando uns titiriteiros que rin dos xuíces ou censurando algunha portada humorística. En definitiva, cernando as liberdades de expresión e de creación que si son dogmas na nosa Constitución, o único libro «sacro» para toda a cidadanía.

Agora, en Málaga, condenaron a unha activista feminista por lanzar unha mensaxe crítica mediante a burla dunha tradición tan arraigada e respectable como as procesións de Semana Santa, pero non ata o extremo de coartar a súa liberdade de expresión e ser condenada por iso. O xuíz que dita a sentenza cre que adorar choqueiramente unha cona coma se fose unha virxe, paseala e rezarlle é algo prohibido pola lei, porque os católicos poden sentirse ofendidos ao velo. Pero tras esta argumentación escóndese a idea de que os dogmas da relixión non vinculan soamente a quen cre neles, senón que deben ser respectados dalgunha maneira por toda a sociedade. En definitiva, castiga a blasfemia.

Este entendemento non só é medieval, senón que supón unha barbaridade xurídica nun Estado que se autodefine aconfesional e democrático. Coa procesión do chumino insumiso, as activistas feministas pretendían criticar que os dogmas dunha relixión patriarcal e discriminadora da muller estendéronse ao resto da sociedade. A ridiculización humorística da liturxia católica era unha forma de chamar a atención sobre a postura da Igrexa Católica que discrimina ás mulleres. E iso é, precisamente, o que se lles prohibe.

A liberdade de expresión non ampara as expresións que danen a dignidade persoal de ninguén. Pero a interpretación que fai este xuíz non defende a dignidade persoal, senón o valor de determinados dogmas

Resulta do todo evidente que a sentenza vulnera a liberdade de expresión destas mulleres. Pero o xuíz faino porque, desgraciadamente, o código penal dá marxe para iso. O artigo 525 do Código penal castiga ao que faga escarnio dos dogmas dunha relixión para ofender os sentimentos de quen a practica. Un artigo con raíces inquisitoriales, mantido durante o franquismo e cuxa redacción actual débese ao goberno socialista en 1995, por este pánico incomprensible e inxustificable da esquerda para acometer unha das reformas máis necesarias e históricas: a separación entre Iglesia e Estado. Máis aló de que no caso non se quería ofender a ninguén polas súas crenzas, senón expoñer unha crítica política, o certo é que a literalidade deste precepto parece protexer certos dogmas fronte á burla pública. É certo que é obrigatorio interpretalo conforme á Constitución, de tal modo que permita a crítica social e a discrepancia, mesmo xocosa, con calquera idea: o que é un dereito fundamental nunca pode ser ao mesmo tempo delito. Pero a súa mera existencia permite abusos como este.

Por suposto que o recoñecemento constitucional da liberdade de expresión non ampara as expresións que danen a dignidade persoal de ninguén. É ilexítimo atacar á esencia dunha persoa por mor das súas crenzas. Pero a interpretación que fai este xuíz non defende a dignidade persoal, senón o valor de determinados dogmas. Parte de que a relixión, é algo tan serio que o Estado pode castigar a quen se ría dela. Con todo, non existe un delito similar para quen puidese burlarse de crenzas que transcendan da relixión, sexan ideoloxías políticas, filosóficas ou de calquera outra índole. Non pedimos que se amplíe o obxecto do delito, senón todo o contrario porque ningunha das dúas condutas merece sanción penal.

O sufrimento que uno poida sentir ao ver as súas ideas rebatidas ou ao descubrir que provocan risas non xustifican o castigo. A persoa merece un respecto como tal, as súas ideas non

Non se acusa ás feministas de danar a ninguén senón de ferir uns sentimentos. Con todo, os sentimentos non sofren, nin poden ser feridos. Nun Estado democrático non abonda con que a alguén lle moleste a forma de pensar allea para prohibila. Todas as ideas están sometidas a debate e todas poden ser libremente ridiculizadas, sen que haxa ningunha constitucionalmente sacra. A frustración ou o sufrimento que uno poida sentir ao ver as súas ideas rebatidas ou ao descubrir que provocan risas non xustifican o castigo contra quen exerce a súa liberdade de expresión. A persoa merece un respecto como tal, as súas ideas non.

E isto é así para evitar que ninguén especialmente quen exerce un poder público impoña as súas crenzas ás demais persoas. Non é casual que este tipo de condenas por ridiculizar os dogmas da relixión católica dítenas sempre xuíces católicos practicantes. Con elas os titulares do poder xudicial, consciente ou inconscientemente, veñen impoñer o respecto universal ás verdades nas que eles persoalmente cren.
Castigan a quen ri da idea de que a virxe María era virxe estando embarazada ou que Deus son tres e un á vez. Se no poder xudicial houbese maioría musulmá, quizais castigarían a quen ridiculice o dogma de que Mahoma non poida ser representado en público ou que Deus lle murmurase en soños un libro.
A liberdade relixiosa permite que ninguén poida ser perseguido ou castigado por crer neste tipo de cousas, pero non esixe, nin moito menos, que a sociedade enteira teña que aceptalas como ideas valiosas das que uno non se pode rir. Tamén é liberdade relixiosa o dereito para crer que todo iso son supersticiones ridículas.

Todo isto dio a Constitución, dio o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos e posiblemente sábeo o maxistrado que asina esta sentenza vergoñosa.
Pero mentres exista o artigo 525 do código penal haberá xuíces que, aínda sabendo que a súa sentenza vai ser anulada por un tribunal superior, aproveiten a ambigüidade legal para resucitar o delito de blasfemia e disuadir a calquera de rirse dos dogmas do catolicismo. Os mesmos, paradoxalmente, que defenden a liberdade de expresión fronte aos fundamentalismos doutras confesións. Ao noso xuízo, aí radica a clave do que ocorre. Sancionar e estigmatizar publicamente para que a cidadanía se autocensure nas súas opinións ou expresións artísticas en relación coas cuestións relixiosas.
Por todo iso, como cidadáns e cidadás non podemos senón mostrar unha profunda preocupación por este atentado contra a liberdade de expresión e os dereitos fundamentais. Condenamos esta sentenza relixiosa e inconstitucional e esiximos a urxente desaparición do delito contra os sentimentos relixiosos do noso ordenamento.

Asinan:

-Javier de Lucas, Catedrático de Filosofía do Dereito, Universidade de Valencia
-Marina Echebarria Sáenz. Catedrática de Dereito Mercantil e activista LGTBI
-Antonio Manuel Rodríguez Ramos, Profesor de Dereito Civil, Universidade de Córdoba
-Mar Esquembre, Profesora Titular de Dereito Constitucional, Universidade de Alicante e Presidenta da Red Feminista de Dereito Constitucional.
-Gerardo Tecé, escritor, articulista en CTXT.
-Maite Méndez Baiges, Catedrática de Universidade, Directora da Red de Investigación de Arte y Feminismo.
-Joaquín Urías, Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Sevilla.
-Lina Gálvez Muñoz, Catedrática de Historia, Universidade Pablo Olavide, Eurodiputada.
-Miguel Presno Linera, Catedrático de Dereito Constitucional, Universidade de Oviedo.
-Ana Valero Heredia, Profesora de Dereito Constitucional, Universidade de Castilla La Mancha.
-Benito Zambrano, Director de cine.
-Pastora Filigrana, Avogada, escritora e activista xitana.
-Fernando Flores, Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Valencia.
-Pilar do Río, Presidenta da Fundación José Saramago.
-Juan José Tamayo, Catedrático de Teoloxía, Universidade Carlos III de Madrid.
-Lorena Ruíz Huerta García de Viedma. Avogada.
-Manuel Rivas. Escritor e xornalista.
-María José Rodríguez Palop. Profesora de Filosofía do Dereito, Universidade Carlos III, Eurodiputada.
-Álvaro Begines. Director de cine e músico.
-Mercedes de Pablos, xornalista e escritora.
-Octavio Salazar Benítez, Catedrático de Dereito Constitucional, Universidade de Córdoba.
-Pedro G. Romero. Artista e creador.
-Laura Freixas. Escritora e activista feminista
-Cristina Fallarás. Escritora e xornalista.
-Antoni Miranda. Artista.
-Francisco Sierra Caballero. Catedrático de Teoría da Comunicación. Universidade de Sevilla.
-Amparo Rubiales. Feminista.
-Miguel Mora. Xornalista e director de CTXT.
-Magda Bandera. Xornalista e directora de La Marea.
-Virginia Pérez Alonso. Xornalista. Directora de Público e presidenta da PDLI
-Isabel García. Xornalista e directora de Nuevatribuna.es
-Teresa Villaverde. Xornalista de Pikara Magazine
-Sato Díaz. Xornalista e director de Cuartopoder
-Guillem Pujol. Xornalista e director de Catalunya Plural
-Darío Adanti. Humorista gráfico de Mongolia
-Jaime Pastor, Profesor Ciencia Política. UNED
-Juan Pinilla, cantaor
-Ana Pardo de Vera. Xornalista
-Xabier Echevarría. Avogado e Profesor de Dereito. Universidade Complutense Madrid.
-Alicia Puleo, Catedrática de Filosofía Moral, Universidade de Valladolid
-Gerardo Pisarello. Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Barcelona
-Concha Jerez. Artista plástica
-Jaime Doreste. Avogado ambientalista e Profesor de Dereito, Universidade Autónoma de Madrid
-Magui Mira. Actriz e Directora de Teatro
-Antonio Arias Solana. Lagartija Nick
-Antonio Tena Junguito. Profesor de Historia Económica, Universidade Carlos III de Madrid
-Elo García, artista plástica e profesora UCM
-Aníbal Malvar. Escritor
-Julia Sevilla. Profesora de Dereito Constitucional, Universidade de Valencia
-Miguel Lorente Acosta. Profesor Titular de Medicina Legal, Universidade de Granada
-María José Guerra Palmero. Catedrática de Filosofía Moral, Universidade de La Laguna
-Pedro Olalla. Escritor
-Azahara Palomeque. Escritora e xornalista
-Roberto Viciano. Catedrático de Dereito Constitucional, Universidade de Valencia.
-Pablo Beramendi. Catedrático de Ciencia Política, Duke University
-Esperanza Gómez Corona. Profesora de Dereito Constitucional. Universidade de Sevilla
-Marcos Roitman. Sociólogo
-Ana Navarrete Tudela. Catedrática de Universidade, directora do Museo internacional de Electrografía
-Diego González Cadenas. Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Valencia.
-Aurora Polanco. Profesora de Teoría e historia da arte contemporánea, UCM
-Bruno Bimbi. Xornalista e escritor.
-Fabiola Meco. Profesora de Dereito Civil, Universidade de Valencia.
-Ian da Rosa, realizador e guionista.
-Mar Calpena. Xornalista.
-Andrés García Berrio. Avogado. IRIDIA
-Lola Fernández Palenzuela. Xornalista.
-Gabriel González Moreno, Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Extremadura.
-Anna Freixas. Escritora.
-Jesús Armesto. Director de cine.
-María Luisa Calero Vaquera. Catedrática de Lingüística, Universidade de Córdoba
-Luis Ocaña. Avogado, Profesor de Dereito do Traballo, Universidade de Sevilla.
-Julia Varela, socióloga.
-Alberto San juan. Actor e dramaturgo.
-María Pazos Morán. Escritora e activista feminista.
-Xosé Manuel Pereiro. Xornalista e codirector de Luzes
-Laura Nuño Gómez. Profesora de Ciencia Política, Universidade Rey Juan Carlos
-Vanesa Jiménez. Xornalista.
-Javier Pérez iglesias. Director da Biblioteca de bellas artes UCM
-Anaïs Franquesa Griso. Avogada. IRIDIA.
-José Luis Martí. Profesor de Filosofía do Dereito, Universidade Pompeu Fabra.
-María José Serván Núñez, Profesora de Didáctica e Organización Escolar, Universidade de Málaga.
-Fernando Bayona, Fotógrafo e Artista
-Lluïsa Domingo Hernando, Avogada, Vicepresidenta Comisión Defensa ICAB.
-Pablo Rabasco, Profesor Titular de Historia da Arte, Universidade de Córdoba.
-Montserrat Campillo Paradeil. Avogada, ICAB.
-Bruno Estrada. Economista
-María Dell’Agnolo Echeguren. Avogada.
-Casimiro Herráiz Romero. Avogado laboralista.
-Elo Vega. Artista visual.
-Emilio de la Peña. Xornalista.
-Nuria Puertas García. Avogada ICAB.
-Andrea Momoitio, xornalista de Pikara Magazine
-Irantzu Varela, xornalista feminista
-Flor Arriola, sexóloga
-Jesús Bienvenido. Músico e autor do carnaval.
-Itziar Ruiz Giménez, Profesora de Relacións Institucionais, Universidade Autónoma de Madrid.
-Ignacio Durbán Martín, Profesor de Dereito Constitucional, Universidade de Valencia.
-Señora Milton, ilustradora de Pikara Magazine
-Rogelio López Cuenca, artista visual.
-Mª Ángeles Fernández, xornalista de Pikara Magazine
-Steven Forti. Historiador. Profesor de Historia Contemporánea, Universidade Autónoma de Barcelona.
-María Assumpció Martínez Artero. Avogada.
-Xandru Fernández. Escritor e letrista de Asturias.
-Marion Hohn Abad. Avogada.
-Robert Sabata Gripekoven. Avogado. Presidente da Comisión de defensa do ICAB.
-June Fernández, xornalista de Pikara Magazine
-David Pareja Ruiz. Actor, realizador e guionista.
-Isabel Mastrodoménico, Escritora.
-Antoni Miranda. Artista.
-Nuria Reche Tello, Profesora de Dereito Constitucional, Universidade Miguel Hernández de Elche.
-Daniel Raventós, coeditor de Sinpermiso.
-Judit Cunill Serralvo. Avogada.
-Manuel Desviat, Psiquiatra
-Arantxa Campos Rubio, Profesora de Filosofía do Dereito, Universidade do País Vasco.
-Fernando Álvarez Uría. Sociólogo.
-La Poderío. Artista
-Gorka Vellé. Avogado.
-Víctor Manuel Martín Solbes, Profesor de Teoría e Historia da
Educación, Universidade de Málaga.
-Rosa Guillén Cama. Avogada.
-Isabel Ruiz Mora, Profesora de Comunicación Audiovisual, Universidade de Málaga.
-Santiago Ruiz Galacho, Profesor de Teoría e Historia da Educación, Universidade de Málaga.
-Arantxa Campos Rubio, Profesora de Filosofía do Dereito, Universidade do País Vasco.
-Jesús García Cívico, profesor de Filosofía do Dereito, Universidade Jaume I de Castellón.
-María del Mar Roldán García, Profesora de Linguaxe e Ciencias da
Computación, Universidade de Málaga.
-Víctor Manuel Cuesta López, profesor de Dereito, Universidade de Las Palmas de Gran Canaria.
-Tamia Quima, administrativa.
-Florencio Cabello Fernández Delgado, Profesor de Comunicación Audiovisual, Universidade de Málaga.