Son, notoriamente, unha moi dedicada fan da música feita por e para mulleres tristes, enfadadas e intensas. Phoebe Bridgers. Joni Mitchell. Edith Piaf. Florence Welch. FKA Twigs. Pero, na miña opinión, a indiscutible raíña das señoras tristes, enfadadas e intensas que fan música para outras pobres almas tristes, enfadadas e intensas é Fiona Apple.

Fiona é unha señora virgo neoiorquina de 44 anos que leva desde os noventa producindo álbums deses un pouco raros e experimentais dos que tanto lles gustan aes crítiques musicais, e a temática sempre parece centrarse en explorar aspectos dunha rabia e unha malencolía explicitamente femininas. Saca un álbum cada mil anos, e o último, Fetch The Bolt Cutters (2020), fíxome moi boa compañía durante a primeira corentena. Encántanme todas as cancións, pero hai unha que, sen ser unha canción triste, ou nin sequera unha canción lenta, ás veces póñoa no coche para, como di a miña nai, «chorar un pouquiño». O tema en cuestión titúlase Shameika. Nesta canción, Fiona describe a súa infancia a través de diferentes imaxes do seu día a día. Ela sufriu un acoso escolar bastante constante e non parece ter un recordo particularmente feliz desa etapa. Pero entón chega o retrouso, no que repite unha única frase: «Shameika dixo que tiña potencial». 

Máis adiante, engade: 

«Tony díxome que me describiría como anoxada, divertida e cálida
Sebastian dixo que era era un bo home nunha tormenta
Daquela non sabía o que significaba ‘potencial’
Pero Shameika non era xentil, e non era amiga miña, 
Mais deixou a súa pegada en min e nunca máis a volverei ver»

E finalmente:

«Son anoxada, divertida e cálida
Son un bo home nunha tormenta
E cando a caída sexa torrencial, recordarei
Shameika dixo que tiña potencial
Shameika dixo que tiña potencial»

É moito máis fácil para min, e supoño que para a maioría da xente, lembrar as malas palabras e as críticas en negativo que as boas. Ás veces síntome un chisco coma un monstro grande, perverso e destrutivo, e sinto que os comentarios menos amables que recibo son como pedras que outras persoas arrebolan cara a min en autodefensa. É difícil non crer que merezo practicamente todas as cousas malas que din de min ou a min, sexa ou non obxectivamente certo. Moitas veces o monstro reacciona arrebolando de volta, pero despois arrastra todas as pedras á casa e mira ao seu redor. O resto das pedras amoréanse unhas enriba doutras. 

Porén, hai certas palabras máis amables que fican ao teu carón, métensenche nos petos e séguente polos andadeiros. Nunca sei moi ben por que esas palabras amables e non outras. Ás veces nin sequera son palabras que buscan ser amables; son observacións improvisadas expresadas sen máis intención que conectar con outro ser humano. Unha vez un rapaz díxome: «You talk about your friends a lot. I don’t know if they’re the most special people in the world or if you love people that much in general» («Falas moito des túes amigues. Non sei se serán as persoas máis especiais do mundo ou se queres á xente tanto en xeral»). Non creo que el estivera pensando en eloxiarme nin considero que iso conte necesariamente como un eloxio; é unha observación, sen máis. E unha parte de min sentiuse observada; a parte de min que pensa que es miñes amigues son as persoas máis especiais do universo e a parte de min que quere moito ás persoas que quere. Sentinme vista. Sentinme máis persoa e menos monstro. 

Cando preguntei a outra xente que cousas desas se lles quedaran gravadas, case todo o mundo tiña algo. Fer escoitou unha vez un intercambio no que un rapaz dixo «Fer é guapo», e outro respondeu «Si, si, Fer é guapo!», e aínda se lembra. Que curioso, pensei eu, que a Fer se lle quedara gravado ese intercambio. É algo obvio. Claro que Fer é guapo.

Paloma díxome que Uxía lle dixera unha vez que es súes amigues a querían contenta e triste, faladora e calada, cando sentía ela que aportaba e cando non tamén. Ela non se decatara antes. Non me cabe na cabeza que Paloma non soubera que eu a quero en todas as súas tonalidades, desde as máis escuras ás máis brillantes. Menos mal que estaba Uxía para dicir en alto o que Paloma non era capaz de ver en si mesma. Uxía, polo que me contan, é moi boa amiga.

Javi díxolle a Sandra que ela lle gustaba a el xusto porque era borde. Sandra é fenomenalmente borde. Sandra é borde mellor que ninguén. Sandra merece estar con alguén que saiba apreciar apropiadamente o borde que é en voz alta.

Ana díxome que lembraba a vez na que eu lle dixen que a súa linguaxe afectiva era facer que outras persoas se sentiran especiais. Eu tamén me lembro cando lle dixen iso, porque foi no medio dun pequeno desacordo de convivencia que tivemos por WhatsApp hai varios meses, e non recordo intentar dicir nada que a fixera sentir especial a ela, só recordo dicir algo obvio e evidente no medio dunha discusión. Ana sempre me fai sentir especial a min. De moitas formas. Dicilo en alto soa ata redundante.

A María unha das compas de traballo dixolle que todo o mundo pensaba que non tiña maldade ningunha. A Daniel unha rapaza díxolle que lle gustaría falar tan ben coma el. A curmá de Lucía díxolle «cantas máis tonterías dis, máis te quero». 

Un día, no medio dunha conversa e sen darlle moita importancia, Mars (que usa sempre unha linguaxe moi colorida e moi súa) chamoume «supernaturally pretty» («sobrenaturalmente bonita»). Supernaturally pretty. Supernaturally pretty? E despois de que me desculpara con Sara por un monólogo de tres cuartos de hora que lle soltei sobre as diferentes cancións de Red, de Taylor Swift, ela, que tan seca era e á que tanto lle gustaba meterse comigo (especialmente no relacionado con Taylor Swift), dixo: «Non te desculpes! En realidade, podería estar todo o día escoitándote falar de cousas que non me importan unha merda. Es a persoa máis graciosa que coñezo». Nee contoume que a súa nai lle dixo que eu escribía moi ben, que «oxalá ter esa lucidez»; Sandra pídeme, antes de que faga público nada do que eu escribo, que lle regale un libro cos meus poemas. Mamá dáme no meu 16 aniversario unha carta na que me chama «a miña nena grande», e a parte de min que é unha nena, a súa nena, séntese vista. Eu síntome vista. E querida.

Hai veces que ao monstro non lle tiran pedras. Ofrécenlle xemas. Ofrécenlle esmeraldas e rubís e palacios de diamante e quioscos de malaquita, pero o monstro séntese monstro, e non distingue pedras de xemas, deixa as xemas no chan e marcha para a casa para non pensar máis nelas. Pero ás veces as xemas teñen unha cor moi bonita ou un brillo diferente e o monstro lévaas con el e ponas nun sitio especial, e polas noites, cando máis frío vai e cando máis só se sénte, cólleas na man e dálles voltas, para velas refulxir. Porque ao final, o monstro non é un monstro. Nunca somos tan terribles como nos queremos convencer que somos. Eu non son un monstro. Non podo selo. Son a nena grande da miña nai.

Hai uns días, un rapaz co que falo ás veces díxome nun audio de WhatsApp: «Lembras aquela vez que me dixeches que era moi guapo, que parecía unha estatua grega? Porque penso niso constantemente. Sobre todo cando me miro ao espello. Ata me gusta máis mirarme no espello agora. Ninguén me dixera nunca nada así. Foi moi amable pola túa parte. Só quería que o soubeses». Foi el quen me fixo darlle voltas a este tema, porque eu sempre pensei que a miña forma de dicir piropos ou cousas bonitas en xeral resultaba baleira, porque sempre digo só o que me parece evidente, e a xente responde dicindo cousas como «Iso é porque me ves con bos ollos», ou poñendo os ollos en branco, ou rexeitando o que digo. O que me parece un pouco raro, porque nunca observo cousas que me parezan verdades profundamente escondidas dos demais. Se alguén ten unha camiseta que me gusta, dígollo; cando penso que a miña nai está guapa, dígollo; cando penso que alguén é divertide, dígollo; cando non podo apartar os ollos dun rapaz que leva toda a noite facéndome rir porque me parece guapísimo, como unha estatua grega, dígollo. Non pensei que se fose a lembrar. Non pensei que lle puidese gustar tanto, ou en absoluto. Non sabía que a miña forma de dicir cousas bonitas ou de observar a outras persoas puidese facer ningún ben, pero collerei esta xema. Levareina á casa. Dareille voltas na man e mirarei como brilla, porque as miñas palabras amables fixéronlle ben a outra persoa.

Fiona canta «Son anoxada, divertida e cálida». 

Eu son «supernaturally pretty», divertida e escribo ben. 

Fiona canta «Shameika dixo que tiña potencial». 

Un rapaz díxome que as miñas palabras fixeron que lle gustara máis mirarse ao espello.

E son a nena grande da miña nai.