Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán
Desde hai meses Berlín parece conxelada no tempo. Imos moi amodo, case todo está pechado e a vibrante vida social e nocturna berlinesa, evaporouse. Ata beber alcol na rúa (unha tradición clásica destas terras) foi temporalmente prohibido. Obviamente, o do Übermensch era unha palla mental nietzschiana. Finalmente, tocounos a quenda de morrermos. Cando non podo durmir, saio co can e dáme a sensación de que me coei por un deses buracos de verme de Einstein. As rúas xeadas, sempre escuras (pódese aforrar diñeiro municipal apagando certos semáforos pola noite e usando só catro farois), están abatidas. Se nos atopamos con alguén, o parrochiño ládralle coma se nos cruzásemos cunha pantasma. Con tanta calma, o fragor do can de doce quilos soa a lobeiro irlandés.
Aínda que gozo deste silencio, hai momentos nos que sinto certa intranquilidade. Cos anos e o confinamento, o carácter despistóuseme aínda máis e xa non segue compases. En ocasións non recordo se xa lle dei para comer a Pepiño, se aínda fumo, se xa lles mandei algo aos de Luzes, se xantei, se teño noiva ou noivo, etc. Cousas así. Certamente, notei que o can está máis gordo, pero eu tamén. Creo que a rutina e a repetición dos días comeza a facer efecto nos meus hábitos cotiáns. De tanto repetilos, xa non sei se algo sucedeu onte ou hoxe, ou dúas veces ou igual xa estou en mañá.
Deime conta de que ler a prensa española aínda me confunde máis. Así que trato de evitala, tanto como trato de pasear e exercitar todo o que podo. Sufro de insomnio e cando cae a noite desbórdame a imaxinación. Os farois do meu barrio no Leste, que aínda son os mesmos da etapa Honecker, non teñen luz branca, senón gualda, amarelada como os dentes de nicotina dun funcionario da Stasi. É un ton ambarino que se reflicte nalgunhas lastras como nesa peli de espías de Orson Welles. Pregúntome se aquí tamén farían como en Manhattan, onde hai anos arranxaron o asfalto de moitas rúas e avenidas (entre elas a famosa Quinta), aderezándoo con vidro reciclado (Glassphalt). De tal maneira que algunhas rúas brillan reflectindo as luces dos autos, creando esa sensación máxica de cinemascope.
Sigo camiñando e se me esquezo da pandemia, non me cabe dúbida de que está desolación berlinesa débese ao regreso dos fascistas. Se non eras blanquito e «normal» como Almeida ou Abascal, por exemplo, o Berlín da guerra non debeu ser un escenario de cabaret. Ultimamente, cando paseo neste escenario penso en fascistas e véñenlleme nomes casteláns á cabeza. O can, con todo, como vive como o rei, nun mundo feliz de pelotas e comidas, non distingue apelidos nin topónimos e igual que a algunhas persoas, dálle o mesmo ouriñar nun mural, que nun madroño. De feito, nunha ocasión, mexou por riba da tumba de Von Richthofen, o Barón Vermello (ai, se nos pillan os abascales teutóns!). Nas nosas saídas nocturnas máis recentes vimos unha marta e un raposo, que alporizou a Pepiño, ao pararse a mirarnos, sopesando por un instante, se o can era parente.
A calma ás veces é tan brutal que me dá rabia pensar por non facer ruído e molestar (algo parecido débelles pasar na administración madrileña). Pero nesta cidade é imposible non acordarse do pasado. Ao contrario que en España onde parece que tentan suprimir calquera vestixio da memoria republicana, aquí tropezas cos nomes de xudeus, comunistas, socialistas, mulleres pensadoras, anarquistas, feministas, homosexuais, romanís, membros da resistencia antifascista e demais inimigos de VOX, inscritos nunhas lousas de bronce (Stolpersteine), a modo de recordo e homenaxe. En case cada rúa de Berlín, vaste dar de fociños co pasado. Se non está inscrito nunha lastra de latón no chan, está na fachada do edificio. Persoalmente paréceme unha idea admirable e sempre me deteño a ler a brevísima biografía que se relata nesas necrolóxicas empedradas.
Parece obvio que, como cidadáns demócratas, temos a responsabilidade de honrar a aqueles que loitaron contra a desigualdade, a inxustiza e as ditaduras, para que nós puidésemos ter unha vida digna. Pero o que a moitos nos parece decente, á manda da extrema dereita parécelle «facer política». Por iso, cando lin o do mural feminista do Barrio da Concepción, no que vivín en 1988 e que recordo con moito agarimo, tiven que comprobar o calendario para asegurarme de que aínda que estamos en 2021, os gobernantes tardofranquistas, en lugar de ocuparse en salvar á poboación agonizante, insisten outra vez en borrar á xente decente, eliminando a memoria de mulleres loitadoras como Rosa Parks, pensadoras e artistas, mentres Madrid vai camiño de converterse nese «Insomnio» de Dámaso Alonso.
Fotos Mara Mahía
Este artigo tamén está dispoñible en: Castelán