A seiscentos quilómetros é difícil escoitar ben. Na distancia, o ruído dos titulares afoga a letra pequena, e eu tiña curiosidade por saber que contaran polo miúdo na presentación de luzes.gal en Pontevedra. Dos fachos que alí se prenderon quedei coa frase de Manuel Rivas: «Imos falar do que non está ben visto, do inconformismo silenciado». E coa de Xosé Manuel Pereiro: «En Luzes non vendemos xornalismo de garrafón». Pero a que me puxo en garda e decidín tatuarme foi a de Antón Losada: «Imos vellos, non temos cartos, pero temos tempo. Imos arriscar, queremos molestar».
Eu non son de molestar, pero xa me fartei de tanto melindre. Ademais, cumpro todos os requisitos: vou vella, non teño cartos e si moito tempo. E quero arriscar. Non ando á oferta, non. Vou tocar a pandeireta no oído dos creadores de personaxes de series, cun mea culpa de aguinaldo porque tamén son gaiteira nese oficio.
Cánsame, e moito, tanto personaxe pailaroco nas series. Coñezo as normas: na comedia son útiles para que metan a zoca e provoquen gargalladas fáciles; e no drama axudan a crebar calquera tensión: por imprevisibles, por dicir iso que ninguén máis se atreve a dicir. Acepto que son necesarios, pero a estas alturas non podemos andar a crear caracteres tan ignorantes como os bufóns da corte dos Austrias, esa leria xa a superou Shakespeare. Inventamos un universo con personaxes cribles, sólidos, tan reais que nos fan vibrar, por iso me sorprende que aínda siga chamando aos nosos teclados un ser tan inverosímil como absurdo: o pailán. Ou se cadra si sei cando o deixamos entrar, cando as luminarias da canle din: «Á serie fáltalle chispa». E así botámoslle unha historia con encanto aos leóns, ou, máis ben, aos raposos dos cheques, porque no capítulo cinco xa se converteu en protagonista ese secundario pegón a quen lle falta unha fervedoira.
Ninguén na vida real é tan zoupón todo o tempo, agás que a serie o teña como de punto de partida, caso de Mr. Bean ou Homer Simpson, os dous cunha inocencia e enxeño deliciosos. Pero vivimos rodeados de personaxes esaxeradamente disparatados, como o Joey de Friends, un parvo de manual salvado pola súa tenrura, ou o Nate Archibald de Gossip Girl, tan sen alcance como prescindible. Por non falar das rubias tetudas.
Nas series españolas durante anos ceamos co Luisma de Aída. Polo menos contáronnos que quedara como quedou polas drogas. Veña, compro. Levaba anos a dieta líquida para non atragoarme co Marcial de Médico de familia ou o Fiti de Los Serrano, os típicos marulos asustados que os guionistas escriben para que nos riamos deles ao situalos nun ambiente que non é o seu. E por aí xa non paso, a miña simpatía por personaxes «peixe fóra da auga» levárona toda Paco Martínez Soria e Gracita Morales. Inmensos. Os dous.
Os creadores de Gym Tony ou Aquí no hay quien viva fan un pacto co espectador. En Montepinar, como no ximnasio, todo é un despropósito, pero ti consentes ese universo de personaxes absurdos porque desde o primeiro minuto presentan un edificio que vive dentro da súa propia fantasía televisiva. Por iso, é inadmisible o seu delirio cando saen da urbanización e actúan noutro ambiente. Non se pode romper un pacto nunca, é una estafa e todo vai ao carallo. Atravesar o portal é matar os personaxes. Que alguén lles quite as chaves, por favor.
As series do país non se libran da boina paduana. Hai personaxes que son herdeiros directos de Xan das Bolas, o humorista casposo galego que tanto nos ridiculizou no cine e no teatro doutro réxime. Personaxes imposibles de salvar que teiman en amosar unha Galicia atrasada e resignada onde outros vemos un país reivindicativo que berra con rabia «Nunca Máis» ante lumes, trens monstruosos ou chapapotes. Si, imposibles de salvar e tan prescindibles como o señor Archibald. Creamos seres risibles, con tan pouca presenza, que para dignificalos tiramos da retranca. A sorna fainos máis intelixentes e acenden a nosa empatía, pero non podemos agardar que funcionen pasadas as curvas dos Ancares, onde a retranca é un idioma, e máis que riquiños ven pobriños.
E iso que eu non son de molestar. Ou si.
